Nguyên nhân gây Viêm tai giữa:

- Do cấu trúc tai của trẻ chưa hoàn chỉnh: khiến trẻ có nguy cơ bị các bệnh nhiễm trùng tai, điển hình là viêm tai giữa.
- Hệ miễn dịch của trẻ nhỏ chưa phát triển đầy đủnên các yếu tố gây bệnh rất dễ xâm nhập cơ thể.
- Do biến chứng của một số bệnh lý tai mũi họng không được điều trị đúng như: viêm amidan, viêm xoang… Đây là một trong những nguyên nhân thường gặp hàng đầu.
- Trẻ sống trong môi trường có nhiều khói thuốc lá, nguy cơ mắc bệnh của trẻ rất cao.
- Nhóm trẻ bú bình có khả năng bị viêm tai nhiều hơn trẻ bú mẹ. Điều này là do khi trẻ nằm uống sữa có thể bị chảy ra ngoài khi trẻ không mút và nuốt, dẫn đến việc sữa ứ đọng trong miệng và tăng nguy cơ sữa chảy vào tai tràn vào ống thính giác, gây viêm.

Biểu hiện của bệnh:

Giai đoạn khởi phát: chưa có mủ trong hòm nhĩ:
- Chảy mũi và ngạt mũi, sốt cao 39⁰- 40⁰ C;lúc đầu ngứa, tức ở tai, sau đau tai dữ dội, nghe kém.
Giai đoạn toàn phát:
- Sốt cao 39- 40⁰ C kéo dài, thể trạng mệt mỏi, khó ngủ, sút cân... có thể co giật, mệt lả.
- Rối loạn tiêu hoá là triệu chứng thường gặp: ỉa chảy, sống phân hoặc nôn trớ, đầy bụng.
- Đau tai: đau tai dữ dội ngày càng tăng, đau sâu trong tai, đau theo nhịp đập, đau lan ra vùng thái dương và sau tai làm cho trẻ không ngủ được,quấy khóc, bỏ ăn, bỏ bú, trẻ nhỏ vật vã, co giật, tay ngoáy vào tai đau.
Thời kỳ vỡ mủ (màng nhĩ bị vỡ): Thường xuất hiện vào ngày thứ 4.
Triệu chứng giảm dần, hết đau tai, nhiệt độ toàn thân giảm, em bé chịu chơi, hết quấy khóc. Ống tai đầy mủ, lau sạch thấy lỗ thủng màng nhĩ, lỗ thủng sẽ khác nhau tuỳ theo tai có được trích rạch hay không.

Biến chứng của bệnh:

- Áp-xe: Áp-xe tai là những khối u chứa đầy mủ, gây đau đớn và thường hình thành bên trong hoặc xung quanh tai bị viêm. Áp-xe có thể tự lành, nhưng trong một số trường hợp, cần được bác sĩ chuyên khoa chích mủ thì mới có thể khỏi bệnh.
- Gây mất thính lực lâu dài: Nguy cơ mất khả năng nghe chiếm tỷ lệ cao khi bệnh viêm tai giữa tiến triển ở mức độ nặng.
- Gây thủng màng nhĩ: Trong thời gian tai bị viêm, nước nhầy và mủ có thể tích tụ rất nhiều trong tai giữa và đè lên màng nhĩ, không được giải phóng ra ngoài phải tự rách để mủ chảy ra ngoài. Điều này khiến bệnh nhân có cảm giác đau tai dữ dội. Nếu màng nhĩ bị rách nhiều lần và không lành sẽ gây thủng. Trường hợp này cần phải mổ để vá lại.
- Viêm xương chũm: viêm tai giữa không được điều trị sớm có thể khiến bệnh lan vào xương, gây viêm tai xương chũm (một phần của xương thái dương và hộp sọ).
- Biến chứng nội sọ: Chủ yếu là hiện tượng viêm tắc xoang tĩnh mạch bên, viêm màng não, viêm não hay áp-xe não, áp-xe dưới màng cứng... ảnh hưởng trực tiếp tới tính mạng của người bệnh.
- Viêm tai giữa cấp có thể gây liệt mặt ngoại biên do tổn thương dây thần kinh số VII. Khoảng 2% số trẻ bị viêm tai cấp giữa mắc biến chứng này.
- Chậm nói hoặc chậm phát triển: Nếu khả năng nghe tạm thời hoặc vĩnh viễn kém ở trẻ sơ sinh và trẻ mới biết đi, có thể dẫn đến làm trẻ bị chậm nói,câm hoặc dẫn đến chậm phát triển của trí não, do không nghe rõ người khác nói nên trẻ không thể học nói được.

Phòng bệnh viêm tai giữa:

Nếu được chăm sóc và điều trị đúng, đa số các trường hợp viêm tai giữa sẽ tự khỏi trong vòng 1 tuần. Bệnh viêm tai giữa mặc dù dễ chữa trị, nhưng khả năng tái phát rất cao. Khoảng 1/3 số trẻ mắc bệnh sau chữa trị sẽ có ít nhất 6 lần tái bệnh trong vòng 7 năm (gần 1 lần/năm).Do vậy, khi trẻ đã một lần mắc bệnh, thì sau đợt điều trị đã ổn định, cần cho trẻ tái khám định kỳ thường xuyên (4 - 6 tháng/lần), nhất là trẻ có giảm thính lực, chậm nói.

Cho trẻ bú mẹ ít nhất trong 1 năm đầu đời vì trong sữa mẹ có kháng thể giúp bé có sức đề kháng tốt.
Tăng cường các vitamin, khoáng chất từ các loại rau củ quả để nâng cao thể lực cho trẻ.
Cho trẻ đi tiêm phòng đầy đủ.
Khi trẻ bị các bệnh về hô hấp cần phải điều trị theo chỉ định của bác sĩ. Hướng dẫn trẻ cách xì mũi, khạc đờm, đối với trẻ nhỏ không thể tự xì mũi được phải dùng dụng cụ hút sạch nước mũi.
Giữ trẻ tránh xa môi trường ô nhiễm, khói thuốc hoặc người mắc bệnh hô hấp để tránh các bệnh về hô hấp có thể gây ra viêm tai giữa cấp.
Đối với trẻ thường xuyên bơi lội càng nên chú ý đến tai khi có dấu hiệu lạ. Luôn giữ tai khô thoáng, vệ sinh tai sau mỗi lần bơi.
Lấy ráy tai cho trẻ, đặc biệt cẩn trọng trong quá trình lấy ráy tai cũng như sử dụng công cụ hợp lý, vệ sinh và chỉ nên dùng một lần.
Khi cho trẻ ăn nên để trẻ ngồi, có thể bế hoặc ngồi trên ghế, trên xe… Vì nếu ăn trong tư thế nằm, không may trẻ bị sặc thức ăn sẽ tràn lên tai giữa. Trong trường hợp trẻ bị nôn, nên đặt trẻ nằm trên gối cao để dịch nôn không bị trào ngược vào tai giữa. Tương tự vậy đối với trẻ còn bú mẹ, không nên để trẻ nằm ngay sau khi bú vì sẽ tạo điều kiện cho vi trùng (nếu có) từ họng xâm lấn lên tai gây ra bệnh viêm tai giữa.
Khi gội đầu cho trẻ, không nên hạ thấp đầu trẻ quá, trẻ khóc nước bọt sẽ chảy vào tai giữa.
Mùa đông là mùa trẻ dễ bị mắc căn bệnh này nhất. Các mẹ nên nhỏ nước muối sinh lý vào hốc mũi cho trẻ mỗi ngày để đường mũi được thông thoáng, đỡ viêm nhiễm. Nên làm ấm dung dịch trước khi nhỏ. Luôn giữ ấm cho trẻ.
Khi nghi ngờ trẻ bị viêm tai giữa, cần đưa trẻ đi khám tại các cơ sở y tế chuyên khoa. Tuyệt đối không được tự ý điều trị cho trẻ, đặc biệt tuyệt đối không tự rắc thuốc bột vào tai. Điều này rất nguy hiểm, do những tá dược có trong thuốc sẽ gây bít tắc đường dẫn lưu dịch sẽ dẫn tới tình trạng dịch viêm không thoát được ra ngoài sẽ phá hủy sang phần xương chũm của tai giữa gây viêm xương chũm hay thậm chí gây biến chứng nội sọ, nguy hiểm đến tính mạng của trẻ.