Theo số liệu của Viện Dinh dưỡng Quốc gia, trong những năm gần đây, mức tiêu thụ muối trung bình của mỗi người trưởng thành ở Việt Nam đều gấp 2 lần so với ngưỡng khuyến cáo của Tổ chức Y tế thế giới (WHO). Bột canh, hạt nêm và nước mắm, xì dầu là nguồn chính cung cấp muối hàng ngày, cùng với mì chính và muối tinh. Chế độ ăn nhiều muối là nguyên nhân gây ra các vấn đề sức khỏe như tăng huyết áp, đái tháo đường, tim mạch, suy tim, tai biến mạch máu não…

Theo số liệu thống kê của Viện Tim mạch quốc gia, cứ 5 người trưởng thành thì có một người bị tăng huyết áp; tăng huyết áp dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm như bệnh tim mạch, suy thận… Trung bình cứ 3 trường hợp tử vong thì có một trường hợp do các bệnh tim mạch, chủ yếu là tai biến mạch máu não. Các chuyên gia y tế khuyến cáo, cách tốt nhất để phòng tránh các bệnh tăng huyết áp, tiểu đường là chú ý giảm lượng muối ăn vào hàng ngày. Tổ chức Y tế Thế giới cũng đã khuyến cáo, người dân nên ăn chế độ ăn giảm muối phòng chống bệnh tật, đặc biệt là các bệnh không lây nhiễm.

Giảm muối giúp phòng tránh tăng huyết áp và đột quỵ

Nhiều nghiên cứu chứng minh việc ăn thừa muối có thể gây tăng huyết áp dẫn đến biến chứng nguy hiểm như đột quỵ (tai biến mạch máu não, nhồi máu cơ tim) nhưng nếu ăn quá nhạt cũng không tốt cho sức khỏe. Ăn quá ít muối, cơ thể bị mệt mỏi, chán ăn... dẫn tới suy giảm các chức năng của cơ quan trong cơ thể và suy giảm sức khỏe. Chính vì vậy, Tổ chức Y tế Thế giới đã khuyến cáo nên ăn chế độ ăn giảm muối phòng chống bệnh tật, đặc biệt là các bệnh không lây nhiễm.

Chế độ ăn ít muối là khi lượng thức ăn, nước uống trong 24 giờ đưa vào cơ thể có tổng lượng natri dưới 2000mg (tương đương khoảng 1 thìa cà phê - 5g muối). Người trưởng thành chỉ nên ăn 5g muối một ngày (tương đương với 1 thìa cà phê muối). Với trẻ nhỏ dưới 1 tuổi, lượng muối được khuyến cáo chỉ dưới 1.5g và với trẻ sơ sinh là dưới 0,3g muối.

Đối với người tăng huyết áp: Chế độ ăn liên quan đến giảm natri trong điều trị tăng huyết áp là chế độ ăn nhạt, nhiều rau xanh và hoa quả. Chế độ ăn này giàu kali, giàu vitamin, chất xơ, thấp natri và chất béo. Chế độ ăn “Không thêm muối” đòi hỏi bệnh nhân không được bổ sung muối trong khi chế biến thực phẩm và không ăn muối tại bàn ăn, ngoài ra việc tiêu thụ những thực phẩm nhiều muối cũng nên hạn chế. Bỏ thói quen tiêu thụ thức ăn chứa nhiều muối như: Cà muối, dưa muối, mắm tôm, mắm tép, thức ăn đóng hộp…

Đối với người bệnh thận - suy thận: cần ăn nhạt nếu có phù, mỗi ngày chỉ nên dùng khoảng 2 thìa nhỏ nước mắm. Ăn hạn chế đạm thực vật như đậu đỗ, lạc, vừng, tránh ăn nội tạng động vật; đồ nướng, rán, thực phẩm giàu kali (cam, chuối, nho, đào, chanh, bưởi, lạc, hạt điều, hạt dẻ, socola); thực phẩm giàu phốt pho (pho-mat, cua, lòng đỏ trứng, thịt thú rừng, đậu đỗ…). Lượng nước uống hàng ngày nên sử dụng = 300 đến 500ml (tùy theo mùa) lượng nước tiểu hàng ngày lượng dịch mất bất thường, hạn chế đồ uống có ga, cồn (bia, rượu...).

Bệnh nhân suy tim: lưu ý, 1g muối ăn (NaCl) chứa 400mg natri. Như vậy 1 thìa cà phê muối có đến 2g natri. Trong khi đó, nhu cầu tối thiểu cần thiết cho hoạt động bình thường của cơ thể chỉ khoảng 400mg natri  (tức 1g muối/ngày), lượng natri này đã có trong bữa ăn đủ thịt, cá, rau, quả. Nên nhớ mỳ chính, bột canh chứa nhiều natri dưới dạng natri glutamat nên không dùng để chế biến thức ăn cho bệnh nhân suy tim.

Hạn chế muối bằng cách nào?

Mỗi cá nhân và gia đình có thể giảm lượng muối ăn bằng những biện pháp rất đơn giản như sau: Bỏ thói quen chấm ngập thức ăn vào nước chấm, gia vị…; không để nước mắm, nước tương và muối trên bàn ăn; không nên chấm các món ăn mặn vào muối, gia vị, nước mắm; hạn chế lượng muối, bột canh, nước mắm… cho vào thức ăn khi nấu nướng, mức tối đa là không quá một phần năm thìa cà phê muối cho một bữa ăn của một người một ngày; hạn chế ăn các thực phẩm chế biến sẵn chứa nhiều muối như: mỳ tôm, xúc xích, giò chả, thực phẩm đóng hộp…

Tăng cường ăn các thực phẩm tự nhiên; lựa chọn các sản phẩm có hàm lượng muối thấp khi mua thực phẩm chế biến sẵn, đọc nhãn khi mua thực phẩm đã được chế biến sẵn để kiểm tra hàm lượng muối.

Để bảo vệ sức khỏe của bạn và gia đình, để phòng tránh tăng huyết áp và đột quỵ chúng ta cần có một lối sống lành mạnh như không hút thuốc lá, hạn chế rượu, bia, tích cực vận động và thực hiện chế độ ăn giảm muối ngay từ hôm nay.

Mai Hoa